31 Mayıs; Tütünsüz Bir Dünya Günü

TÜTÜN EKİLEN VERİMLİ TOPRAKLARI
GIDA ÜRETİMİ İÇİN KULLANALIM

Tütün kullanımı ile mücadelenin en kesin çözümü tütün üretiminin olmamasıdır. Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (FCTC, TKÇS) kapsamında da yürürlüğe girdiği 2005 yılından bu yana benzer öneriler sunulmaktadır. Sözleşmenin 17. maddesinde net bir şekilde alternatif politikalar önerilmektedir.1 Bununla birlikte, çok doğru ve temel bu önerinin gerçekleşmesinin önünde engeller bulunmaktadır. Engellerin başında tütün endüstrisinin kendisi gelmektedir. Tütün endüstrisinin oyunları nedeniyle dünya, tütün ekiminin olmaması şeklindeki en akılcı bu öneriyi gerçekleştirememektedir. Bu durum, konunun bir kez daha güçlü bir şekilde vurgulanmasına olan ihtiyacı ortaya koymaktadır. Bu nedenle, 2023 yılı tütün ekiminin yapıldığı tarım alanlarının en temel gereksinim olan sağlıklı beslenme kaynaklarına ayrılması önerisi son derece yerinde bir yaklaşımdır. Bu konuda sayısız gerekçe vardır. Gerekçelerin bazıları aşağıda sıralanmıştır: 2
1. Tütün kullanımı toplumda yaşayan herkesin sağlığını tehdit etmektedir.
2. Tütün kullanan kişiler kullanmayanlarla karşılaştırıldığında en az 10 yıl erken ölmektedirler.3
3. Tütün arazileri, tütün tarımı yapan çiftçilerin sağlığını tehdit etmektedir.
4. Tütün küresel düzeyde 124’ten fazla sayıda ülkede yetiştirilmektedir. Bu alanın büyüklüğü 3,2 milyon hektardır. Tütün ekimi için ayrılmış olan ekim alanlarının gıda üretimi için kullanılması durumunda; gıda güvencesizliği ile karşı karşıya kalan kişilerin gıda ihtiyaçlarını karşılayacağı ifade edilmektedir.
5. Küresel düzeyde tütün yaprağı üretim pazarının %55’ine sahip ülkeler arasında Çin, Brezilya ve Hindistan ilk üç sırayı almıştır. Tütün şirketleri üretim pazarlarını Afrika ülkelerine yöneltmektedirler.
6. Tütün ekilen tarım toprakları verimsiz hale gelmektedir. Pestisit kullanımı, ormansızlaştırma, biyoçeşitliliğin kaybolması gibi sorunlar başlıca çevre sorunları arasındadır.
7. Tütün kullanımı hava kirliliği nedenleri arasında sayılmaktadır. Özellikle kapalı ortam hava kirliliği açısından tütün kullanımı bir risk olarak kabul edilmektedir.4

1 WHO, FCTC, Internet https://apps.who.int/iris/rest/bitstreams/50793/retrieve
2 https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/world-no-tobacco-day-2023---grow-food--not-tobacco
3 Tobacco Atlas, Internet https://tobaccoatlas.org/challenges/health-effects/

31 Mayıs; Tütünsüz Bir Dünya Günü